Hoe de wereld er uit ziet als ChatGPT het voor het zeggen heeft

Laatst vroeg ik aan ChatGPT: stel je voor dat je alles voor het zeggen had op aarde. Hoe zou jij duurzaamheid dan aanpakken? Wat volgt is een ambitieus maar verrassend pragmatisch plan voor een wereld waarin duurzaamheid niet de uitzondering is, maar de norm.

Wat me aansprak: geen drammerige ideologie of overdreven activisme, maar een realistisch scenario waarin technologie, economie en gezond verstand hand in hand gaan. En dus deel ik het graag – als gesprekstarter, niet als waarheid.

Als duurzaamheid centraal zou staan in alles wat we doen, zouden we de wereld anders inrichten. Radicaal misschien, maar wel uitvoerbaar. Hier is hoe dat eruit zou kunnen zien.

Een CO₂-budget per land en bedrijf

Elk land en bedrijf krijgt een maximaal CO₂-budget op basis van hun sector en economische bijdrage. Wie meer uitstoot, betaalt serieus – zonder schijncompensaties of creatieve boekhoudtrucs. Bedrijven die onder hun budget blijven, worden juist beloond met belastingvoordelen.

De opbrengsten gaan rechtstreeks naar projecten voor CO₂-verwijdering, natuurherstel en hernieuwbare energie.

Snelle omschakeling naar hernieuwbare energie

Subsidies voor fossiele brandstoffen stoppen direct. In plaats daarvan investeren we in zonne- en windenergie, groene waterstof en grootschalige energieopslag. Netcongestie wordt aangepakt met slimme netwerken, lokale opslag en flexibiliteit.

Mobiliteit verduurzamen, zonder verbieden

Binnen tien jaar rijden alle auto’s en vrachtwagens op elektriciteit of waterstof. Openbaar vervoer wordt goedkoper, betrouwbaarder en aantrekkelijker dan autorijden. Luchtvaart wordt eerlijk belast op vervuiling, met stevige investeringen in schonere alternatieven zoals synthetische brandstoffen.

Een circulaire economie als norm

Wegwerpproducten verdwijnen uit het straatbeeld. Elk bedrijf wordt verplicht om circulair te denken én doen. Producenten blijven verantwoordelijk voor hun producten, ook nadat die verkocht zijn. Plastic maakt plaats voor afbreekbare materialen.

Slimmer omgaan met voedsel

We subsidiëren regeneratieve landbouw, verticale boerderijen en plantaardige eiwitten. Vlees wordt niet verboden, maar de prijs weerspiegelt de werkelijke impact. Supermarkten mogen geen voedsel verspillen – alles wat overblijft gaat naar voedselbanken of duurzame verwerking.

Duurzaam bouwen en wonen

Alle nieuwbouw is energieneutraal en circulair. Woningen worden uitgerust met slimme energieopslag. Bouwen met biobased en gerecyclede materialen wordt de standaard.

Herstel van natuur en biodiversiteit

We investeren wereldwijd in herbebossing en stoppen per direct met grootschalige ontbossing. Landbouw en natuur worden slim gecombineerd, zodat monoculturen plaatsmaken voor veerkrachtige ecosystemen.

Belastinghervorming gericht op duurzaamheid

Vervuiling wordt duurder, duurzaamheid goedkoper. Bedrijven met een negatieve impact gaan meer belasting betalen, bedrijven die bijdragen aan oplossingen juist minder. Grote milieuschade leidt tot boetes én persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders.

Onderwijs en innovatie als motor

Duurzaamheid en systeemdenken worden vaste onderdelen van onderwijsprogramma’s. We investeren in technologieën die echt verschil maken: CO₂-opslag, circulaire materialen, kernfusie. Universiteiten en ondernemers krijgen ruimte om te experimenteren en worden beloond voor werkende oplossingen.

Echte mondiale samenwerking

Een internationale taskforce van wetenschappers en ondernemers krijgt mandaat om te adviseren én te handelen. Nieuwe verdragen verplichten landen tot actie. Geen vrijblijvende beloftes meer. Landen die structureel dwarsliggen worden uitgesloten van voordelen zoals vrijhandel.

We hebben de technologie, de mensen en het geld. Wat ontbreekt is soms de wil. En misschien ook een beetje moed.

Ben ik iets vergeten? Heb jij nog aanvullingen?